“ราคาที่จำต้องจ่าย” สิ่งที่รัสเซียจะต้องพบเมื่อบุกยูเครน

สรุปการกดดันทางเศรษฐกิจที่รัสเซียจะต้องเจอ ‘สงคราม’ ที่เคยเป็นเรื่องไกลตัว กลับมาใกล้ชิดกับทั่วโลกอีกที หลังจากรัสเซียเปิดฉากโจมตียูเครน รวมทั้งสร้างการสูญเสียต่อพลเมืองยูเครนมากมาย นอกจากคนจะต้องหลบลูกกระสุน หนีออกนอกเมือง เศรษฐกิจรัสเซียก็ถดถอยอย่างหนัก อีกทั้งตลาดหุ้นรัสเซียที่ดิ่งลง นักลงทุนถอนตัว ค่าเงินรูเบิลที่อ่อนค่าต่อเนื่อง แน่นอนว่าประเทศไทยก็เจอผลกระทบจากเหตุการณ์นี้อีกทั้งตลาดหุ้นขาลง ราคาน้ำมัน* แล้วก็เงินเฟ้อที่พุ่งสูง

แต่ว่ารัสเซียก็ยังไม่หยุดโจมตียูเครน จนกระทั่งทำให้ประเทศต่างๆทั้งสหรัฐอเมริก ยุโรป หาทางกดดันรัสเซียให้หยุดโจมตี และก็กดดันผ่านมาตรการทางด้านเศรษฐกิจในหลายแบบอย่าง มาดูกันว่ารัสเซียโดนแบนหรือคว่ำบาตรด้านการเงินหนักขนาดไหน? แล้วผลกระทบต่อรัสเซีย มาจนถึงประเทศไทยจะเป็นอย่างไร?

ขอบคณรูปภาพจาก Posttoday

ราคาที่ต้องจ่าย หลังจากรัสเซียสั่งเปิดฉากโจมตี

เหตุการณ์เศรษฐกิจรัสเซียเวลานี้ดูไม่ดีสักเท่าไร เพราะว่าวิกฤตนี้ไม่จบสิ้นกว่าที่คิด นักวิเคราะห์หลายๆคนคิดว่าจริงๆแล้วรัสเซียตั้งใจโจมตีรวมทั้งปิดฉากสถานการณ์นี้ใน 2-3 วัน (24 เดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ.2022) โดยหวังว่าประเทศอื่นๆจะยอมต่อข้อตกลงของรัสเซีย

แต่ว่ามาถึงในเวลานี้ก็เกือบครึ่งเดือนแล้ว เรียกว่าเศรษฐกิจรัสเซียพบผลกระทบไปเต็มๆ อีกทั้งตลาดหุ้น MOEX ที่ดิ่งลงหนัก ต่ำลงยิ่งกว่า 1,700 จุด จากตอนที่ผ่านมาที่อยู่ที่ระดับ 2,000-3,000 จุด ซึ่งก็ทำให้ตลาดหุ้นทั่วทั้งโลกรวมทั้งไทยร่วงตามไปด้วย ไหนจะค่าเงินรูเบิลของรัสเซียอ่อนค่าลงรุนแรง จากเหตุก่อนประกาศโจมตียิงอาวุธที่ราว 81 รูเบิล/ดอลลาร์สหรัฐฯ (23 เดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ.2022) แต่ว่าในตอนนี้มาอยู่ที่ 137.5 รูเบิล/ดอลลาร์สหรัฐแล้ว (10 มีนาคม ค.ศ.2022) เรียกว่าอ่อนค่าเพิ่มขึ้นกว่า 69% จากวันก่อนสั่งโจมตี

โลกคว่ำบาตรรัสเซีย รูเบิลอ่อนค่า แต่ว่ารัสเซียสะเทือนไหม?

อมรเทพ จาวะลา ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการใหญ่ สำนักวิจัย แบงค์ซีไอเอ็มบี ไทย บอกกับ The MATTER ว่า รัสเซียเคยโดนคว่ำบาตรโดยตะวันตกมาแล้วจากบทเรียนกรณีไครเมียเมื่อปี ค.ศ.2014 ทำให้คราวนี้รัสเซียเตรียมความพร้อมมาอย่างดี ผ่านการจัดการให้หนี้สินต่างแดนเหลือ 20% รวมทั้งเงินทุนสำรองที่มากขึ้นแทบเท่าตัวมาอยู่ที่ 6 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐอเมริกา เพื่อลดแรงกดดันจากต่างประเทศ

แม้กระนั้นคราวนี้เป็นตะวันตกเองก็มิได้คว่ำบาตรแบบธรรมดาแม้กระนั้น มากดดันผ่านตลาดการเงิน เพื่อลดความเชื่อมั่นของรัสเซีย อย่างเช่น

• การสั่งกีดกันธนาคารและก็สถาบันการเงินรัสเซียจากระบบชำระเงินระหว่างธนาคารทั่วโลก (SWIFT) แบบเฉพาะเจาะจง
• หยุดการใช้เงินดอลลาร์สหรัฐฯ ในรัสเซีย
• ไม่รับเงินรูเบิลในการซื้อขาย
• ประกาศให้ธนาคารในอเมริกา ห้ามปล่อยกู้รัสเซีย
• ฝั่งสหภาพยุโรปแล้วก็ชาติพันธมิตรประกาศคว่ำบาตรธนาคารกลางรัสเซีย (BOR) ดึงทุนสำรองที่เก็บเอาไว้ในต่างแดนไม่ได้ (ทางรัสเซียเลยพยุงเงินรูเบิลที่อ่อนค่าได้ยากขึ้น)

รัสเซีบ ยูเครน

รัสเซียถูกตัดจาก SWIFT แล้วอย่างไร?

อมรเทพ เล่าต่อว่า เรื่องที่จะต้องจับตาเป็นพิเศษหมายถึงการสั่งปิดกั้นแบงค์และก็สถาบันการเงินรัสเซียเล็กน้อยในระบบจ่ายเงินระหว่างธนาคารทั่วโลก (SWIFT : ระบบที่มีโครงข่ายสถาบันการเงินทั้งโลกกว่า 11,000 แห่ง ใน 200 ประเทศ) ซึ่งจะมีผลให้บริษัทในรัสเซียโอนเงินไปยังต่างประเทศและก็ค้าขายยากขึ้น ก็เลยกระทบเศรษฐกิจรัสเซียอย่างชัดเจน เนื่องจากถึงแม้รัสเซียจะมีการส่งออกน้ำมันสูงมากมาย แต่ว่าอีกกึ่งหนึ่งของรัสเซียเป็นการส่งออกสินค้าอื่นๆโดยเหตุนี้ผู้ที่จะค้าขายกับรัสเซียก็จะต้องกังวลว่า ถ้าหากซื้อ-ขายกับรัสเซียแต่ว่าใช้ระบบ SWIFT ไม่ได้ จะได้รับเงินค่าของที่ขายไปจากไหน?

การถูกตัดออกจาก SWIFT ยังเชื่อมกับปัญหาใหญ่ในระบบการเงินว่า ธนาคารพาณิชย์ในรัสเซียจะล้มรึเปล่า ด้วยเหตุว่าเมื่อโดนปิดช่องทางการโอนเงิน คนบางทีก็อาจจะกังวลจนถึงแห่ไปเบิกเงินและก็เกิดปัญหากับสภาพคล่องของธนาคาร

ถึงแม้ทั้งหมดนี้ดูราวกับว่าเป็นมาตรการที่แรง แต่กลับไม่ได้ตัดขาดการชำระเงินระหว่างคู่ค้ารวมทั้งรัสเซียเจ้าใหญ่ๆโดยยิ่งไปกว่านั้น ‘ด้านพลังงาน’ ตรงนี้เลยเป็นอีกประเด็นสำคัญว่า อเมริกาและก็ยุโรปจะออกมาตรการในรูปแบบไหนอีก ซึ่งถ้าหากจะคว่ำบาตรด้านพลังงานก็อาจจะกระทบยุโรปด้วย

อะไรจะเกิดขึ้นกับรัสเซียรวมทั้งโลก?

ไม่ว่าจะเรื่องเศรษฐกิจ การเงิน หรือธุรกิจ ก็จะต้องรอดูความชัดเจนจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น ส่วนในระยะสั้น อมรเทวดาเห็นว่า ผลพวงแรกต่อรัสเซียเป็นเศรษฐกิจไปสู่ภาวะถดถอยแน่ๆ แม้กระนั้นจะเสียหายแล้วก็มีผลกระทบตลอดต่อเศรษฐกิจโลกรวมทั้งไทยอย่างไร บางทีอาจจะต้องติดตามการเจรจาแล้วก็กติกาที่กำลังจะเกิดขึ้น

ถ้าเกิดรัสเซียยืดยูเครนได้ทั้งผอง ก็คงจะไปสู่โต๊ะสนทนากันว่า ข้อตกลงที่รัสเซียจะไม่บุกเพิ่มเติมอีกมีอะไรบ้าง แต่ว่าไม่ใช่ว่ามีการพูดจาแล้วการคว่ำบาตรจากนานาประเทศจะหายไป เพียงแค่การคว่ำบาตรจะไม่มากขึ้นมากยิ่งกว่าเดิม

เมื่อเหตุการณ์มีความชัดเจนขึ้น บางทีอาจคือความเสี่ยงต่อเศรษฐกิจโลกแล้วก็ไทยจะลดลง แต่ว่าแน่ๆว่าปัญหาราคาน้ำมันที่พุ่งสูงจะไม่อาจจะลดลงอย่างเร็วแล้วก็ในทันที แม้ว่าจะมีการสนทนาระหว่างรัสเซีย ยูเครนขึ้น ด้วยเหตุดังกล่าวไทยจะต้องเดินหน้ากลยุทธ์พึ่งพาอาศัยพลังงานโอกาสให้เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เพื่อลดปัญหาราคาพลังงานธรรมชาติที่เหวี่ยงขึ้นลงตามเหตุการณ์โลก

เว้นเสียแต่ราคาน้ำมันที่สูงขึ้นแล้ว วิกฤตนี้ยังส่งผลให้ราคาผลิตภัณฑ์หลายสิ่งหลายอย่างมากขึ้น ได้แก่ ข้าวสาลี ข้าวโพด ปุ๋ยยูเรีย น้ำมันทานตะวัน อื่นๆอีกมากมาย รวมทั้งเงินเฟ้อที่จะเพิ่มสูงมากขึ้น และก็บางทีอาจกินเวลาไปอีกนานด้วย

“น้ำมันทานตะวันที่พวกเราใช้ปรุงอาหารกว่า 46% มาจากยูเครน ผลที่ตามมาคือ คนที่ใช้น้ำมันเยอะอย่างประเทศอินเดียหันมาซื้อน้ำมันปาล์ม โดยเหตุนี้ ราคาน้ำมันปาล์มก็เลยขึ้น ถ้าหากใครไปซื้อที่บิ๊กซี โลตัส ราคาน้ำมันปาล์มพวกเราขึ้นไปแล้ว” สุดท้ายท่ามกลางความไม่เที่ยง กำกวม และก็ความรุนแรงที่มากขึ้นในระดับโลก ก็สามารถย้อนกลับมาสร้างผลกระทบในชีวิตเราแบบที่พวกเราอาจไม่รู้ตัวก็ได้

อ่านบทความอื่นๆต่อได้ที่ บาคาร่า ออนไลน์